Coraz więcej przedsiębiorców interesuje się prawną ochroną wzorów przemysłowych. I słusznie, gdyż coraz więcej konsumentów zwraca uwagę na wygląd produktów, które ich na co dzień otaczają. Wzory przemysłowe nie tylko przyciągają uwagę konsumentów do określonego produktu ale również wpływają na sposób postrzegania przedsiębiorstwa, które dba o wizerunek produkowanych przez siebie towarów. Odpowiednia ochrona prawna wzorów przemysłowych umożliwia niezakłócone czerpanie korzyści materialnych z ich wprowadzania do obrotu gospodarczego.

Przedsiębiorcy z Polski mogą chronić swoje wzory przemysłowe na różne sposoby, w zależności od zakresu terytorialnego ich działalności. Jeśli nie eksportują swoich towarów wystarczy lokalna ochrona w Urzędzie Patentowym RP. W przypadku gdy ich zakres działalności jest szerszy i obejmuje również kraje poza granicami Polski jest możliwość ochrony wzoru przemysłowego jednym zgłoszeniem dla całej Unii Europejskiej w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) mieszczącym się w Alicante, Hiszpania. Ponadto, również za pośrednictwem polskiego rzecznika patentowego, można chronić swój wzór w trybie międzynarodowym w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie, Szwajcaria. Wówczas ochrona obejmuje wybrane kraje, które podpisały tak zwane Porozumienie Haskie.

Należy pamiętać, że wzór przemysłowy aby został zarejestrowany powinien przede wszystkim charakteryzować się cechą nowości, i to w skali światowej. Oznacza to, że przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Dwoma wyjątkami są tu następujące sytuacje: 1) wzór przemysłowy został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności; 2) wzór przemysłowy został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, jeżeli ujawnienie nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub – za zgodą uprawnionego – przez osobę trzecią, a także jeżeli ujawnienie nastąpiło w wyniku nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego (tak zwana „ulga w nowości”).

Ponadto, wzór przemysłowy musi mieć tak zwany indywidualny charakter. Oznacza to, że ogólne wrażenie, jakie wywołuje określony wzór na zorientowanym użytkowniku, musi różnić się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo. Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.

Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na tym obszarze na którym wzór został zarejestrowany przez okres maksymalnie 25 lat. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów.

W Urzędzie Patentowym RP ochronę wzoru przemysłowego na 5 lat uzyskamy uiszczając opłaty urzędowe w wysokości 520 PLN, natomiast w EUIPO – 350 EUR. Jeśli chodzi o międzynarodową ochronę wzorów przemysłowych, opłaty urzędowe zależą od tego które kraje wyznaczymy.

Monika Kowalczyk
RZECZNIK PATENTOWY